
Καρκίνωμα δέρματος
Ο έλεγχος των βλαβών του δέρματος μας πρέπει να γίνεται από ειδικό δερματολόγο , ο οποίος μέσω της δερματοσκόπησης μπορεί να αξιολογήσει ποιες βλάβες είναι καλοήθεις, ποιες προκαρκινικές και ποιες ύποπτες για κακοήθεια.
Η δερματοσκόπηση είναι ψηφιακή δερματολογική μέθοδος διάγνωσης, όπου χρησιμοποιείται για τη διαφορική διάγνωση των μελαγχρωματικών βλαβών, αλλά και για τη διάγνωση του δερματικού καρκίνου και του μελανώματος σε πρώιμο στάδιο.
Η δερματοσκόπηση πραγματοποιείται ψηφιακά με τη χρήση ειδικού μικροσκοπίου το οποίο μεγεθύνει το δέρμα, ώστε να μπορεί ο δερματολόγος να αξιολογήσει τα μορφολογικά χαρακτηριστικά και το χρώμα της επιδερμίδας, μεμονωμένους σπίλους (ελιές), αλλά και το ανώτερο τμήμα του χορίου, τα οποία δεν είναι ορατά με γυμνό μάτι ή με τη χρήση ενός απλού μεγεθυντικού φακού.
Ο καρκίνος του δέρματος αναγνωρίζεται ελέγχοντας σπίλους, κοινά αποκαλούμενους στην καθομιλουμένη «ελιές», για κλινικά σημεία αλλαγής ακολουθούμε τον κανόνα ABCDE. Το γράμμα Α υποδηλώνει την ασυμμετρία (Αsymmetry), το Β το ανώμαλο όριο (Border), ύποπτη είναι μία ελιά με πολυχρωμία (Color) η και με μεγάλη διάμετρο D (ισχύει ο γενικός κανόνας μεγαλύτερο από πέντε χιλιοστά). Το E υποδηλώνει την ανύψωση ή την εξέλιξη και αλλαγή (Elevation, evolving).
Όταν αλλάζει μία παλαιότερη ελιά αυξάνοντας σε μέγεθος ή γίνεται πιο σκούρα, αυτό είναι επίσης ύποπτο.
Μελάνωμα
Είναι ο κακοηθέστερος και επιθετικότερος καρκίνος του ανθρώπινου σώματος.
Διακρίνουμε τέσσερις κύριους τύπους μελανώματος:
-
Το οζώδες μελάνωμα,
-
Το επιπολής επεκτεινόμενο μελάνωμα,
-
Μελάνωμα αναπτυσσόμενο σε κακοήθη φακή,
-
Μελάνωμα των άκρων.
Μπορεί να εμφανίζεται ως μελαγχρωματική βλάβη αλλά και ως ανοιχτόχρωμη ή κοκκινωπή ελιά κάτι που δυσκολεύει την ανίχνευσή του. Επίσης είναι δύσκολο να διαγνωστούν μελανώματα σε ασυνήθιστα μέρη του σώματος όπως στο στοματικό ή γεννητικό βλεννογόνο και το οφθαλμό.
Το μελάνωμα μπορεί να εμφανιστεί σε διάφορα σημεία του σώματος και να αναπτυχθεί με διάφορους τρόπους. Ενίοτε το μελάνωμα επεκτείνεται κάθετα σε βάθος και άλλες φορές αναπτύσσεται οριζόντια και επιφανειακά.
Όλος ο πληθυσμός και ιδιαίτερα οι ομάδες υψηλού κινδύνου (όπως όσοι έχουν οικογενειακό η προσωπικό ιστορικό καρκίνου δέρματος, όσοι έχουν πολλές ελιές και κυρίως δυσπλαστικούς σπίλους, όσοι έχουν πολύ ανοιχτό δέρμα καθώς και μεταμοσχευμένοι – ανοσοκατεσταλμένοι) πρέπει τουλάχιστον μία φορά το χρόνο να εξετάζονται ολοσωματικά με δερματοσκόπηση ή χαρτογράφηση.
Όταν χαρακτηριστεί μία βλάβη ως ύποπτη, τότε αυτή αφαιρείται με χειρουργική επέμβαση και αποστέλλεται για βιοψία.
Το μελάνωμα δίνει μεταστάσεις τόσο μέσω λεμφαδένων, όσο και μέσω του αίματος. Ανάλογα με την ύπαρξη απομακρυσμένων μεταστάσεων υπολογίζεται η πρόγνωση (υπολογισμός ποσοστού επιβίωσης) των ασθενών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η πρόγνωση είναι καλή και ποσοστό άνω του 75% επιβιώνει με καλές συνθήκες για περισσότερα από 5-10 χρόνια.
Βασικοκυτταρικό Καρκίνωμα
Το Βασικοκυτταρικό Καρκίνωμα (BCC) είναι η πιο συνηθισμένη μορφή καρκίνου του δέρματος. Εμφανίζεται σε σημεία του σώματος που έχουν εκτεταμένα εκτεθεί στον ήλιο, όπως το πρόσωπο, τα αυτιά, ο λαιμός, η κεφαλή, οι ώμοι και η ράχη. Σε σπάνιες περιπτώσεις οι όγκοι αναπτύσσονται και σε μη εκτεθειμένες περιοχές. Καταστρέφει τους ιστούς και κατά μήκος αλλά και σε βάθος. Αιμορραγεί συχνά επειδή έχει νεόπλαστα αγγεία τα οποία είναι πολύ εύθρυπτα. Αναπτύσσεται αργά στο δέρμα όταν όμως μεγαλώσει τότε γρήγορα διπλασιάζεται ή τριπλασιάζεται. Δεν κάνει μεταστάσεις σε απομακρυσμένα όργανα αλλά διηθεί τοπικά τους ιστούς κατά συνέχεια ή στο βάθος
Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα του δέρματος εμφανίζεται στο δέρμα είτε σαν μια μικρή πληγή, είτε σαν ένα αβαθές έλκος που δεν επουλώνεται και σιγά σιγά μεγαλώνει παραμορφώνοντας την περιοχή. Τις περισσότερες φορές είναι στιλπνό δηλαδή γυαλίζει, έχει μαργαριταροειδή υφή και έχει μικρά αγγεία στην επιφάνειά του.
Η θεραπεία εκλογής είναι η χειρουργική εφόσον η γενική κατάσταση του ασθενούς το επιτρέπει.
Aκανθοκυτταρικό Καρκίνωμα
Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα είναι δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος του δέρματος που προσβάλλει τόσο το δέρμα όσο και τους βλεννογόνους. Εξελκώνεται και πολλές φορές συνοδεύεται με κνησμό δηλαδή φαγούρα, ενώ πολύ συχνά μπορεί να αιμορραγεί. Μπορεί να δώσει μεταστάσεις είτε τοπικά είτε σε απομακρυσμένα όργανα.
Το Ακανθοκυτταρικό Καρκίνωμα μπορεί να ξεκινήσει από προκαρκινικές βλάβες ή άτυπους καρκινικούς όγκους:
-
Ακτινικές υπερκερατώσεις
-
Ακτινική χειλίτιδα
-
Νόσος Bowen
-
Λευκοπλακία
Λόγω των μεταστάσεων και της γενικότερης επιθετικής συμπεριφοράς που έχουν τα ακανθοκυτταρικά καρκινώματα θα πρέπει η αντιμετώπισή τους να είναι ριζική.